Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Η τεχνική DALI ... σε σύντομη ανάλυση (Μέρος 1ο)

To ακρωνύμιο της τεχνικής DALI αντιπροσωπεύεται ως Digital Addressable Lighting Interface και, κατά το ελληνικότερο, ως Ψηφιακή Διευθυνδιοδοτούμενη Διασύνδεση Φωτισμού.
Αποτελεί – δε – ένα διεθνώς αποδεκτό και αναγνωρισμένο ανοιχτό πρωτόκολλο επικοινωνίας από το 2002, καθαρά για τον έλεγχο φωτισμού, που οι αρχές και οι κανονισμοί του καθορίζονται στο τεχνικό πρότυπο IEC 62386.

 

Το λογότυπο του πρότυπου DALI


Η τεχνική DALI συστάθηκε από κορυφαίους κατασκευαστές και φορείς στον τομέα των ηλεκτρονικών ψηφιακών ελέγχων συστημάτων λαμπτήρων όλων των ειδών και τύπωνόπως, αλογόνου, φθορισμού σωληνωτού τύπου, συμπαγών φθορισμού με ακίδες στην βάση τους, εκκένωσης, και φυσικά LED.


Μορφή ηλεκτρονικών  συστημάτων ελέγχου  (ECG) τεχνικής DALI, για λαμπτήρες φθορισμού, αλογόνου, εκκένωσης και LED

Ουσιαστικά, η τεχνική DALI αντιπροσωπεύει ένα ευφυές σύστημα διαχείρισης φωτισμού σε σύγχρονες εγκαταστάσεις, που παρέχει λύσεις και προτάσεις:
--- στις αυξανόμενες απαιτήσεις φωτισμού,
--- στην ανάγκη για εξοικονόμηση ενέργειας,
--- στην ευκολότερη εγκατάσταση και συντήρηση, και
--- στον αυτοματοποιημένο έλεγχο του φωτισμού ενός χώρου με ανατροφοδότηση συνθηκών λειτουργίας π.χ. συνδυασμός τεχνητού φωτισμού με τον φωτισμό ημέρας.

Τα ηλεκτρονικά συστήματα ελέγχου τεχνικής DALI
Τα ηλεκτρονικά συστήματα DALI, τα οποία υπάρχουν για λαμπτήρες φθορισμού, αλογόνου, εκκένωσης και LED, έχουν δυνατότητα ελέγχου ρύθμισης έντασης φωτισμού (λειτουργία dimming / DIM) σε ποσοστό από περίπου 1% μέχρι 100% και σε λογαριθμική μεταβολή που ποσοστού της εκπεμπόμενης φωτεινής ροής σε σχέση με την ψηφιακή τιμή του φωτός.
Στο καθένα από τα ηλεκτρονικά συστήματα DALI – όπως θα αναφερθεί στα παρακάτω – αποθηκεύονται σημαντικές πληροφορίες, όπως, η ομαδική κατανομή στη λειτουργία τους, τα επίπεδα φωτισμού σε σκηνές, η κατάσταση σφάλματος λειτουργίας, το ποσοστό ρύθμισης έντασης φωτισμού τους και η δυνατότητα επιλογής της τροφοδοσίας φωτισμού ανάγκης.


Μεταβολή  φωτεινής ροής από ψηφιακό ηλεκτρονικό σύστημα 
με στοιχεία σύνδεσης DALI, στα οποία υπάρχει δυνατότητα ελέγχου ρύθμισης 
έντασης φωτισμού (λειτουργία dimming).

Στοιχεία συνδεσμολογίας ηλεκτρονικών συστημάτων DALI
Ακόμη, από την κατασκευαστική πλευρά τους, τα ηλεκτρονικά συστήματα DALI, διαθέτουν επαφές για τη σύνδεση:
--  της γραμμής τροφοδοσίας ή ισχύος (230V), η οποία περιλαμβάνει τους 3 αγωγούς της φάσης (L), του ουδετέρου (Ν) και της προστασίας (ΡΕ) και με
--  της γραμμής ελέγχου 2 αγωγών που μεταφέρει το ψηφιακό σήμα της τεχνικής DALI και η οποία συμβάλει στη λειτουργία του ελέγχου της ρύθμισης της έντασης φωτισμού των διαφόρων τύπων λαμπτήρων που εξυπηρετεί. Η γραμμή αυτή δεν απαιτεί πολικότητα, και
--  των λαμπτήρων.
Οι δύο γραμμές, που αφορούν την τροφοδοσία ισχύος και την τροφοδοσία ελέγχου, υλοποιούνται με συνολικά 5 αγωγούς, που μπορούν να οδεύουν μαζί και να είναι π.χ, καλώδιο 5 x 1,5 mm2.


Παραστατική διάταξη συνδεσμολογίας αναλογικού ηλεκτρονικού 
συστήματος τεχνικής DALI για τον έλεγχο και  ρύθμιση της 
έντασης φωτισμού (λειτουργία dimming) λαμπτήρα

Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημανθεί πως η βοηθητική αυτή γραμμή ελέγχου επιτρέπει μια μεγάλη ποικιλία διασυνδέσεων με αντίστοιχους χειροκίνητους διακόπτες ελέγχου, με συστήματα φωτισμού που ενεργοποιούνται με το φως της ημέρας, μέχρι και συνδέσεις σε σύγχρονα συστήματα διαχείρισης ενέργειας που λειτουργούν αποκεντρωμένα (π.χ. τεχνική ΚΝΧ) ή με τη χρησιμοποίηση ηλεκτρονικού υπολογιστή. 

Η μετάδοση της κάθε πληροφορίας στην γραμμή ελέγχου DALI, πραγματοποιείται με τον κώδικα του Manchester, η ανάλυση του οποίου ξεφεύγει από το πλαίσια του συγκεκριμένου άρθρου.
Κατά τη λειτουργία του συστήματος DALI, οι εντολές αποστέλλονται είτε από τα ηλεκτρονικά ψηφιακά συστήματα ελέγχου DALI, είτε από τον ελεγκτή, ως πληροφορίες στη γραμμή ελέγχου και χαρακτηρίζονται και ως τηλεγραφήματα στοιχείων.
Ακόμη, το σύστημα DALI με την επιπρόσθετη  χρησιμοποίηση αισθητήρων για τον έλεγχο παρουσίας και τη μεταβολή της ρύθμισης έντασης φωτισμού (αυτοματοποιημένο dimming) στο χώρο που εγκαθίστανται, προφέρει σχεδόν απεριόριστες δυνατότητες ελέγχου και διαχείρισης στον φωτισμό κτιρίων, στον οδοφωτισμό κ.λπ..

Βασικά χαρακτηριστικά και πλεονεκτήματα της τεχνικής DALI
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας έναρξης της λειτουργίας εγκατάστασης φωτισμού με την τεχνική DALI  – η  οποία στη πράξη χαρακτηρίζεται και ως διανεμημένη νοημοσύνη συστήματος – υπάρχουν ως πλεονεκτήματα:
1. η απλή καλωδίωση γραμμών ελέγχου με δυνατότητα χρησιμοποίησης 2 αγωγών π.χ. καλωδίου ισχύος, στις οποίες δεν απαιτείται πολικότητα,
2. η δυνατότητα ελέγχου:
-- μέχρι 64 ανεξάρτητων διευθύνσεων μεμονωμένων ηλεκτρονικών συστημάτων ελέγχου (διευθυνσιοδότηση),
--  μέχρι 16 ομάδων ηλεκτρονικών συστημάτων ελέγχου, ή τέλος
--  μέχρι 16 σκηνών φωτισμού,
3. ο ταυτόχρονος έλεγχος όλων των συνδεδεμένων ηλεκτρονικών συσκευών ελέγχου για την κάθε στιγμή και με κοινή εντολή (broadcast),
4. η μη ύπαρξη κινδύνου παρεμβολών στα δεδομένα επικοινωνίας,
5. η δυνατότητα αναφοράς μηνυμάτων της κατάστασης των συνδεδεμένων ηλεκτρονικών μονάδων ελέγχου, για την περίπτωση π.χ. αστοχίας λαμπτήρα, ηλεκτρονικού συστήματος ελέγχου κ.α.,
6. η αυτόματη ανίχνευση των εξαρτημάτων ελέγχου,
7. η αυτόματη και ταυτόχρονη ρύθμιση φωτεινότητας όλων των μονάδων κατά την επιλογή μιας σκηνής,
8. η λογαριθμική συμπεριφορά dimming για να ταιριάζει στην ευαισθησία του ανθρώπινου ματιού,
9. το χαμηλότερο κόστος του συστήματος και οι περισσότερες δυνατότητες λειτουργιών του, σε σχέση με τα συστήματα τεχνικής 1…10V,
10. η δυνατότητα της κατανεμημένης νοημοσύνης του συστήματος, όπου η κάθε μονάδα ECG περιέχει, μεταξύ άλλων και ατομική διεύθυνση, ανάθεση σε ομάδα/ες, επίπεδα φωτισμού κάθε σκηνής, ρύθμιση ταχύτητα dimming (fading time) κ.λπ.
11. οι επιθυμητές ταχύτητες φωτισμού των λαμπτήρων που μπορούν να αποθηκευτούν ως στάνταρ τιμές π.χ. για λόγους εξοικονόμησης ενέργειας, μπορούν να τεθούν μέγιστες τιμές λειτουργίας
12. η αναγνώριση του τύπου της κάθε ηλεκτρονικής μονάδας ελέγχου (ECG),
13. η δυνατότητα επιλογών για φωτισμό έκτακτης ανάγκης (ασφαλείας), ο οποίος υλοποιείται με τρόπο εξαιρετικά σύντομο και απλό,
14. η δυνατότητα μη διακοπής της τάσης τροφοδοσίας, γιατί η ενεργοποίηση / απενεργοποίηση των πραγματοποιείται με ηλεκτρονικά εξαρτήματα


Η θέση της τεχνικής DALI σε σύγκριση με άλλα συστήματα διαχείρισης φωτισμού
Η τεχνολογία ελέγχου φωτισμού έχει χρησιμοποιήσει παραδοσιακά τις αναλογικές διεπαφές ή κάποιες μεθόδους ψηφιακού ελέγχου, τις οποίες εφευρίσκουν οι διάφορες εταιρίες κατασκευής εξαρτημάτων διαχείρισης φωτισμού και οι οποίες ανήκουν αποκλειστικά σε αυτές.
Στις σύγχρονες εγκαταστάσεις φωτισμού στις οποίες εφαρμόζεται η ψηφιακή τεχνική DALI – ως νέα τεχνολογία ανάπτυξης ελέγχου συστημάτων φωτισμού – καθορίζονται νέα πρότυπα στην επικοινωνία μεταξύ των επιμέρους ηλεκτρονικών συστημάτων λειτουργίας που συμμετέχουν σε αυτήν. Έτσι, ενώ παρέχεται μια απλουστευμένη επικοινωνία στην ηλεκτρική εγκατάσταση, εξασφαλίζεται ο μέγιστος δυνατός έλεγχος και η μέγιστη δυνατή ευελιξία σε αυτήν.
Ο έλεγχος φωτισμού με την τεχνική DALI προσδίδει στις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις φωτισμού που χρησιμοποιείται μια νέα υπόσταση. Ουσιαστικά καλύπτει το κενό ανάμεσα στα συμβατικά συστήματα διεπαφής 1…10V και τα σύνθετα συστήματα ελέγχου αυτοματισμών κτιρίων.
Στο σημείο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό και χρήσιμο να επισημανθεί πως, το σύστημα DALI έχει τη δυνατότητα να συζευγνύεται και να εντάσσεται σε άλλα συστήματα κτιριακών αυτοματισμών π.χ. 1…10V, ΚΝΧ, LON κ.λπ.– μέσω ειδικών convectors και gateways παρέχοντας εύκολες λύσεις για τοπικές εφαρμογές και σύνθετες λύσεις στην γενικότερη οικοδόμηση του συστήματος διαχείρισης φωτισμού. Χαρακτηριστικά του είδους αυτού, καθιστούν το σύστημα DALI ως την ιδανική τεχνική για μια έξυπνη και ταυτόχρονα ευέλικτη διαχείριση φωτισμού στα σύγχρονα κτίρια.

 Σχηματική παράσταση σύγκρισης λειτουργιών μεταξύ συστημάτων ρύθμισης έντασης φωτισμού (λειτουργία dimming) με ballast 1…10V, DALI και συστημάτων κτιριακού αυτοματισμού ΚΝΧ, LON κ.λπ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: