Διαφορικοί Διακόπτες Ρεύματος (ΔΔΡ) σε τριφασικές εγκαταστάσεις χωρίς ουδέτερο (Ν)

Πολλές φορές στην πράξη οι τεχνικοί ηλεκτρολόγοι εγκαταστάτες αντιμετωπίζουν το δίλημμα της χρησιμοποίησης  των Διαφορικών Διακοπτών Ρεύματος (ΔΔΡ / RCD), σε τριφασικές εγκαταστάσεις 400 V που δεν διαθέτουν αγωγό ουδετέρου (Ν), π.χ. ηλεκτρικές γραμμές που τροφοδοτούν ηλεκτροκινητήρες.

Όπως είχε αναφερθεί σε προηγούμενο άρθρο, είναι δυνατή η χρησιμοποίηση των τετραπολικών ΔΔΡ σε τριφασικές εγκαταστάσεις 400 V που δεν έχουν ουδέτερο, όμως ... με προϋποθέσεις. Οι συγκεκριμένες προϋποθέσεις αναφέρονται στην ιδιαίτερη προσοχή που πρέπει να δοθεί στο μπουτόν δοκιμής λειτουργίας (test), το οποίο αποτελεί ένα πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό των ΔΔΡ.

Το μπουτόν test όλων των ΔΔΡ αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα εξαρτήματα αυτών, επειδή διασφαλίζει την καλή και απρόσκοπτη (μηχανική) λειτουργία αυτών. 

Κάθε φορά που σε έναν ΔΔΡ επιχειρείται μηχανικό test με την πίεση του αντίστοιχου μπουτόν, στο εσωτερικό αυτού πραγματοποιείται μια ηλεκτρική δοκιμή που προσομοιάζει στο σφάλμα διαρροής προς γη. Έτσι, είναι φανερό και αυτονόητο, πως ουσιαστικά ελέγχεται με μηχανικό τρόπο η δυνατότητα ανταπόκρισης του ΔΔΡ σε περιπτώσεις διακοπής των ηλεκτρικών κυκλωμάτων που επιτηρεί, καθώς και η δυνατότητα (μηχανικής - χειροκίνητης) επαναφοράς του στην θέση λειτουργίας του.

Οι κατασκευάστριες εταιρίες αναφέρουν, πως, εάν ένας ΔΔΡ δεν δοκιμάζεται μέσω του μπουτόν δοκιμής (test) για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε, μειώνεται εξαιρετικά η απόδοση του, και επισημαίνουν πως  θα πρέπει να δοκιμάζονται 1 φορά ανά 6 μήνες, μετά από καταιγίδες κ.λπ..

Στην περίπτωση που συνδεθεί ένας συμβατικός ΔΔΡ - που έχει τη θέση σύνδεσης του αγωγού του ουδετέρου στη δεξιά πλευρά του - σε εγκατάσταση χωρίς ουδέτερο (Ν), η ανίχνευση του διαφορικού ρεύματος (διαρροή) θα επιτηρείται κανονικά από αυτόν, όμως, το μπουτόν τεστ δεν θα λειτουργεί, γεγονός που δεν είναι αποδεκτό. 

Ο λόγος που δεν θα ανταποκρίνεται το μπουτόν τεστ, έγκειται στο γεγονός πως η δοκιμή αυτή πραγματοποιείται - ηλεκτρικά - μεταξύ αγωγού φάσης (L) και αγωγού ουδετέρου (Ν). 

Διάγραμμα σύνδεσης αγωγών σε συμβατικό ΔΔΡ με τον αγωγό ουδετέρου δεξιά

Στο παραπάνω σχηματικό διάγραμμα είναι αντιληπτό πως, ότι η δοκιμή πραγματοποιείται μεταξύ των ακροδεκτών 7/8/N και 6/5 στην έξοδο του διακόπτη. 

Εάν - λοιπόν - στην εγκατάσταση δεν υπάρχει αγωγός του ουδετέρου (Ν), το κύκλωμα παραμένει μόνιμα ανοιχτό οπότε δε λειτουργεί η δοκιμή μέσω του μπουτόν test.

Για να είναι δυνατή η απρόσκοπτη λειτουργία του κυκλώματος δοκιμής (test) στους ΔΔΡ, θα πρέπει:

1. να συνδεθεί εξωτερικά μια ωμική αντίσταση όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα.

Διάγραμμα σύνδεσης εξωτερικής ωμικής αντίστασης σε συμβατικό ΔΔΡ με τον αγωγό του ουδετέρου (Ν) δεξιά, για να λειτουργήσει σε τριφασικές εγκαταστάσεις χωρίς ουδέτερο

Η τιμή της εξωτερικά συνδεδεμένης αντίστασης εξαρτάται από την τιμή του ρεύματος διαρροής του ΔΔΡ, είναι:

-- 3,3  kOhm για ευαισθησία 30 mA

-- 1     kOhm για ευαισθησία 100 mA

-- 330 Ohm  για ευαισθησία 300 mA

-- 200 Ohm  για ευαισθησία 500 mA

2. να χρησιμοποιηθεί μια ειδική σειρά ΔΔΡ που έχουν τον αγωγό του ουδετέρου (Ν) στην αριστερή πλευρά τους

Στην περίπτωση αυτή η δοκιμή του μπουτόν τεστ πραγματοποιείται μεταξύ των δύο φάσεων, οπότε, ακόμα και εάν δεν υπάρχει ουδέτερος στην εγκατάσταση, δεν επηρεάζεται η κανονική λειτουργία δοκιμής του test.

        

Μορφή και διάγραμμα σύνδεσης αγωγών σε ΔΔΡ με τον αγωγό ουδετέρου (N) αριστερά (ABB / F200-L Left neutral)

ΠΗΓΗ: ABB